แบร์รี่ ซิลเบิร์ต ยังไม่หยุดแค่นี้ นักธุรกิจพันล้านคนนี้สร้างชื่อเสียงในโลกการเงินตั้งแต่ตอนอายุ 17 โดยกลายเป็นบุคคลที่อายุน้อยที่สุดในสหรัฐฯ ที่ได้รับใบอนุญาตเป็นนายหน้าซื้อขายหุ้น จากนั้นเขาไปเป็นเทรดเดอร์ใน Wall Street ก่อนจะก่อตั้งแพลตฟอร์มสินทรัพย์ทางเลือก Second Market ซึ่งต่อมาได้ขายให้กับ NASDAQ แต่ความสำเร็จที่โด่งดังที่สุดของเขาคือการลงทุนใน Bitcoin เมื่อปี 2012 ตอนราคายังอยู่ที่ $11 และสร้างกลุ่มบริษัทคริปโตที่ชื่อว่า Digital Currency Group ล่าสุดเมื่อวันพุธที่ผ่านมา ซิลเบิร์ตประกาศโครงการใหม่ชื่อ Yuma ซึ่งจะท้าชิงในวงการปัญญาประดิษฐ์ (AI) กับยักษ์ใหญ่อย่าง Google และ OpenAI
แต่สิ่งที่ทำให้ Yuma แตกต่างคือพวกเขามุ่งพัฒนา AI ในรูปแบบกระจายศูนย์ (decentralized) ซึ่งหมายถึงการใช้เครือข่ายของผู้มีส่วนร่วมอิสระในการสร้าง AI แทนที่จะให้บริษัทเทคโนโลยียักษ์ใหญ่ควบคุมทั้งหมด
ซิลเบิร์ตเปรียบเทียบแนวคิด decentralized AI กับการเติบโตของอินเทอร์เน็ตในยุค 90 ที่มาแทนที่อินเทอร์เน็ตแบบ “walled garden” ที่มีเพียงไม่กี่บริษัทควบคุม แม้ว่าจะยังไม่ชัดเจนว่า AI แบบกระจายศูนย์จะสามารถแข่งขันในวงการที่ต้องใช้ข้อมูลมหาศาลและชิปประมวลผลราคาแพงได้หรือไม่ แต่ซิลเบิร์ตมั่นใจว่า AI แบบไม่มีข้อจำกัดในการใช้งานนั้นดีกว่า ถึงขั้นที่เขากลับมาเป็น CEO เต็มตัวครั้งแรกในรอบสี่ปีเพื่อเป็นผู้นำ Yuma
หัวใจของความทะเยอทะยานของ Yuma อยู่ที่โปรเจ็กต์บล็อกเชนที่ชื่อว่า Bittensor ซึ่งเปิดตัวในปี 2021 โดยมีการใช้โทเค็นเป็นแรงจูงใจให้ผู้คนเข้าร่วมเครือข่าย AI โปรเจ็กต์นี้ก่อตั้งโดยอดีตวิศวกรของ Google และแม้จะยังไม่เป็นที่รู้จักในวงกว้าง แต่ก็ได้รับการสนับสนุนจากนักลงทุนที่มีฐานะเช่น ซิลเบิร์ต และนักลงทุน Olaf Carlson-Wee ผู้ซึ่งซื้อโทเค็นของ Bittensor ที่เรียกว่า TAO
ซิลเบิร์ตรับรู้ดีว่าทั้งโทเค็นและ AI มักถูกใช้เป็นเครื่องมือหลอกลวง แต่เขาย้ำว่า Yuma จะไม่เน้นเรื่องคริปโตมากนักเพราะ “บล็อกเชนอาจทำให้ผู้คนกลัว” แต่จะมุ่งเน้นไปที่การสร้างเครือข่ายบริการ AI และการประมวลผลแบบกระจายศูนย์ผ่านสิ่งที่เรียกว่า “subnets” ซึ่งคล้ายกับแอปพลิเคชันต่างๆ ขณะนี้ Yuma รองรับประมาณ 60 แอป แต่ซิลเบิร์ตคาดหวังว่าจะมีหลายพันแอปในอนาคต
ถึงแม้คริปโตจะยังเป็นส่วนหนึ่งของภาพรวมนี้ เพราะ Bittensor และ Yuma ใช้โทเค็น TAO เป็นแรงจูงใจให้ผู้คนเข้าร่วมเครือข่าย AI แบบกระจายศูนย์ โทเค็น TAO มีลักษณะคล้ายกับ Bitcoin ที่ต้องใช้ไฟฟ้าในการขุด และจำนวนโทเค็นทั้งหมดถูกจำกัดไว้ที่ 21 ล้าน ปัจจุบันมูลค่าตลาดของ TAO อยู่ที่ประมาณ 3.5 พันล้านดอลลาร์ ซึ่งยังน้อยกว่า Ethereum ถึง 100 เท่า
ในตอนนี้ เครือข่าย Bittensor ยังอยู่ในช่วงเริ่มต้น การใช้งาน AI สำหรับผู้ใช้ทั่วไปยังมีน้อย และยังไม่แน่ชัดว่าการใช้งานเหล่านี้จะสามารถเอาชนะความซับซ้อนและส่วนต่อประสานผู้ใช้ที่ไม่สะดวก ซึ่งมักเป็นปัญหาของทั้งคริปโตและโปรเจ็กต์กระจายศูนย์ได้หรือไม่
ซิลเบิร์ตมั่นใจว่าไม่ต้องใช้เวลานานในการแก้ไขปัญหาเหล่านี้ นักพัฒนาจะสามารถสร้างส่วนต่อประสานที่ใช้งานง่ายจนผู้ใช้แทบไม่รู้ว่าตนเองกำลังใช้งาน Bittensor อยู่
ไมเคิล เคซีย์ ผู้เชี่ยวชาญด้าน AI เชื่อว่า AI เองจะช่วยแก้ปัญหาการออกแบบประสบการณ์ผู้ใช้ เขาชี้ไปยังโลกของ “AI agents” ที่กำลังเติบโตและคาดการณ์ว่าในอนาคตผู้ใช้จะสามารถพึ่งพาเอเจนต์เหล่านี้เพื่อจัดการกับแอปพลิเคชันต่างๆ รวมถึง AI กระจายศูนย์
เจฟ วิลเซอร์ เจ้าของพอดแคสต์ AI-Curious กล่าวว่าสนใจในแนวคิดของ AI กระจายศูนย์ เพราะมันเปิดโอกาสให้เข้าถึง AI ที่ไม่ถูกควบคุมโดยบริษัทเทคโนโลยียักษ์ใหญ่ แต่เขายังเห็นความท้าทาย เช่น Google และ OpenAI มีทุนมหาศาลในการพัฒนากำลังประมวลผลของ AI ในขณะที่ AI แบบกระจายศูนย์อาจไม่สามารถสู้กับทรัพยากรเหล่านี้ได้
ความท้าทายนั้นไม่ได้อยู่แค่ในการซื้อชิปปรับแต่งเท่านั้น แต่ยังรวมถึงการสร้างศูนย์ข้อมูลแบบรวมศูนย์ที่มีตำแหน่งใกล้เคียงกัน ซึ่งเป็นแนวคิดที่เรียกว่า “colocation” ที่สำคัญต่อประสิทธิภาพของ AI แต่อย่างไรก็ตามยังมีพลังประมวลผลที่ไม่ได้ใช้งานอยู่มาก ดังนั้น AI แบบกระจายศูนย์อาจเจาะตลาดบางส่วนของวงการ AI ได้ เช่น การฝึกฝนชุดข้อมูล ที่ไม่จำเป็นต้องใช้ความเร็วมาก
วิสัยทัศน์ของ Yuma ในการสร้างคู่แข่งด้าน AI แบบกระจายศูนย์อาจฟังดูไกลตัวสำหรับบางคน แต่หากมองกลับไปถึงความสำเร็จของ Bitcoin ที่เริ่มจากแนวคิดกระจายศูนย์ ตอนนี้ Bitcoin มีมูลค่ามากกว่าบริษัทใหญ่ๆ ส่วนมากในโลก
“เหมือนกับช่วงแรกของ Bitcoin ที่นำไปสู่การสร้างเงินตราโปร่งใสไร้พรมแดน เรากำลังเดินหน้าจากการถือครองสินทรัพย์ดิจิทัลไปสู่การถือครองปัญญาประดิษฐ์แบบกระจายศูนย์”
