ข้อมูลเป็นเหมือนทรัพยากรที่สำคัญที่สุดในยุคนี้ บางคนถึงกับเรียกมันว่า “น้ำมันยุคใหม่” แต่สิ่งนี้เองก็เป็นปัญหา เพราะแตกต่างจากน้ำมันหรือข้าวสาลี ข้อมูลมักถูกเก็บและซื้อขายอยู่ในที่ลับ คนทั่วไปมักไม่เข้าใจว่าข้อมูลออนไลน์ที่พวกเขาสร้างขึ้นนั้นกลายเป็นธุรกิจขนาดใหญ่ได้อย่างไร
บล็อกเชนสาธารณะอย่าง Bitcoin มีค่าในส่วนหนึ่งเพราะมันเป็นบันทึกการทำธุรกรรมที่ไม่สามารถแก้ไขได้ ทุกการเคลื่อนไหว ไม่ว่าจะเล็กหรือใหญ่ จะถูกบันทึกไว้อย่างถาวรบนเครือข่าย และใครๆ ก็สามารถตรวจสอบข้อมูลเหล่านี้ได้ตลอดเวลา
ความโปร่งใสนี้ฟังดูเหมือนเป็นเรื่องดี แต่ในโลกที่เต็มไปด้วยความตึงเครียดทางการเมืองและกฎหมายที่อาจเปลี่ยนแปลงย้อนหลังได้ มันก็อาจกลายเป็นปัญหาได้เช่นกัน
รัฐบาลเผด็จการต้องการควบคุม และก่อนที่จะควบคุม พวกเขาต้องรวบรวมข้อมูล ตัวอย่างที่ดีคือเยอรมนีตะวันออกในอดีต ซึ่งตำรวจลับที่เรียกว่า “สตาซี” หมกมุ่นกับข้อมูลอย่างมาก พวกเขาใช้งานประชาชนกว่า 2% ของประเทศในการสอดแนมและรายงานพฤติกรรมของเพื่อนร่วมชาติ
ในยุคนั้นเทคโนโลยียังไม่ก้าวหน้า การรวบรวมข้อมูลและวิเคราะห์ข้อมูลจึงเป็นงานหนัก ทุกอย่างยังคงเป็นข้อมูลแบบอนาล็อก ซึ่งต้องป้อนเข้าสู่ระบบด้วยมือมนุษย์
ในโลกปัจจุบัน สมาร์ทโฟนและ AI ทำให้การรวบรวมและวิเคราะห์ข้อมูลง่ายขึ้นอย่างไม่น่าเชื่อ ผู้ใช้สร้างข้อมูลออนไลน์มากมาย และแพลตฟอร์มโซเชียลมีเดียก็ทำกำไรจากการขายข้อมูลเหล่านั้น ความเป็นส่วนตัวแทบไม่มีอยู่จริง
แม้แต่ในบล็อกเชนสาธารณะ เช่น Bitcoin หรือ Ethereum แม้จะมีความนิรนามในระดับหนึ่ง แต่ก็สามารถถูกเปิดเผยได้ง่ายหากเจ้าหน้าที่ต้องการดู
เมื่อพูดถึงระบบเผด็จการ เช่น ระบบเครดิตสังคมของจีน มันใช้ข้อมูลทุกอย่างที่ประชาชนสร้างขึ้น ทั้งตำแหน่งที่ตั้ง การทำธุรกรรม และโพสต์บนโซเชียลมีเดีย ระบบนี้กำหนดทุกอย่างเกี่ยวกับชีวิตของบุคคล ตั้งแต่การเข้าถึงบริการสุขภาพ การศึกษา ไปจนถึงการเดินทาง
ในโลกตะวันตก ข้อมูลเหล่านี้ก็ถูกรวบรวมไว้แล้วผ่านแอปพลิเคชันต่างๆ บริษัทเทคโนโลยีและรัฐบาลสามารถเข้าถึงข้อมูลเหล่านี้ได้ง่าย
Bitcoin ถูกสร้างขึ้นเพื่อสนับสนุนสิทธิมนุษยชนและความเป็นส่วนตัว แต่ตอนนี้มันกลายเป็นสินทรัพย์ที่ร้อนแรงใน Wall Street และดูเหมือนว่าผู้คนจะลืมเหตุผลที่มันถูกสร้างขึ้นตั้งแต่แรก
ระบบแบบกระจายอำนาจและการจำกัดอำนาจเป็นทางออกสำหรับปัญหานี้ แต่เรายังไม่ถึงจุดนั้น ไม่ว่ามูลค่าของ Bitcoin จะเพิ่มขึ้นมากแค่ไหนก็ตาม
